محاسبه عیدی و نحوه کسر مالیات مربوطه

با توجه به نزدیک شدن به روزهای پایانی سال ۹۶ ولزوم محاسبه عیدی و مالیات عیدی و نحوه کسر مالیات مربوطه نحوه محاسبه به شرح زیر بیان می گردد.

روش صحیح محاسبه عیدی:

۱-  ابتدا باید ۲ برابر پایه حقوق فرد را بدون در نظر گرفتن مزایا (حق خواروبار و مسکن و بن و …) برای یک ماهه ۳۰ روزه محاسبه کنیم . بدین صورت که دستمزد روزانه فرد را در ۳۰ روز ضرب می کنیم تا دستمزد یک ماهه او بدست آید.

۲- سپس ۳ برابر حداقل دستمزد وزارت کار را بدون در نظر گرفتن مزایا (حق خواروبار و مسکن و بن و …) بر مبنای یک ماه ۳۰ روزه محاسبه می کنیم که در سال ۱۳۹۶ حداقل دستمزد روزانه وزارت کار ۳۰۹،۹۷۷ ریال می باشد وقتی آن را در ۳۰ ضرب می کنیم، عدد ۹،۲۹۹،۳۱۰ ریال حداقل دستمزد ماهانه وزارت کار بر مبنای ۳۰ روز بدست می آید؛ سپس این عدد را در ۳ ضرب می کنیم تا ۳ برابر حداقل دستمزد وزارت کار بدست آید. این عدد برابر با ۲۷،۸۹۷،۹۳۰ ریال می باشد.

۳- حال باید ۲ برابر دستمزد فرد را با ۳ برابر حداقل دستمزد وزارت کار مقایسه می کنیم هر کدام که کمتر بود مبلغ ناخالص عیدی می باشد. برای بدست آوردن مبلغ خالص دریافتی عیدی باید مالیات عیدی را از مبلغ ناخالص عیدی کسر کنیم. قابل ذکر است در صورتیکه کارکرد سالانه یک نفر کمتراز یکسال باشد، مبلغ عیدی محاسبه شده به روش بالا به نسبت روزهای کارکرد محاسبه خواهد شد.

روش صحیح محاسبه مالیات عیدی:

۱- ابتدا باید کلیه حقوق و مزایای سالانه فرد را محاسبه کنیم. برای این کار می‌توانیم به لیست‌های ماهانه حقوق و یا نرم‌افزار مالیات حقوق مراجعه نماییم (حق مسکن وحق خواروبار وپایه سنواتی و بن نقدی کالای سالانه جز مزایای سالانه می‌باشند که باید در این لیست آورده شوند). بدیهی است که دستمزد و مزایای سالانه محاسبه‌شده در لیستمان باید با جمع دستمزد و مزایای ۱۲ ماهه پرسنل که در لیست بیمه و مالیات به‌صورت ماهیانه ارسال‌شده است مطابقت کامل داشته باشد.

۲- اگر پرسنل طی سال پاداش‌های موردی دریافت کرده‌اند که در لیست مالیات حقوق ثبت‌شده و به سازمان امور مالیاتی ارائه‌شده است باید آن را به جمع دستمزد و مزایای سالانه اضافه نماییم. با توجه به اینکه سنوات پرسنل طبق اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم معافیت مالیاتی دارد در این لیست سنوات را اضافه نمی‌کنیم.

۳- سپس عیدی پرسنل را طبق روش بالا محاسبه می‌کنیم و با جمع دستمزد و مزایای سالانه جمع می‌کنیم. جمع این موارد برابر با کل درآمد سالانه پرسنل می‌باشد.

۴- حال باید معافیت مالیاتی سالانه را محاسبه نماییم. برای محاسبه معافیت مالیاتی سالانه باید معافیت مالیاتی ماهانه را در ۱۳ ضرب نماییم (۱۲ ماه سال + ۱ ماه معافیت اضافی در هرسال). معافیت مالیاتی ماهانه در سال ۹۶ مبلغ ۲۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال می‌باشد که با ضرب آن در عدد ۱۳ معافیت مالیاتی سالانه مبلغ۲۶۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال بدست می‌آید. نکته بسیار مهمی که در این قسمت باید رعایت گردد این است که معافیت مالیاتی سالانه باید به نسبت کارکرد پرسنل محاسبه گردد. بدین‌صورت که مثلاً اگر فردی ۶ ماه در سال ۹۶ کارکرد داشته است باید مبلغ معافیت مالیاتی سالانه را تقسیم‌بر ۲ نماییم.

۵- سپس مبلغ معافیت مالیاتی سالانه را از درآمد سالانه محاسبه‌شده فرد کسر می‌نماییم تا درآمد سالانه مشمول مالیات بدست آید. بدیهی است اگر جمع درآمد سالانه فرد کمتر از مبلغ معافیت مالیاتی سالانه او باشد درآمد مشمول مالیات صفر می‌باشد و اگر درآمد سالانه فرد بیشتر از سقف معافیت مالیاتی سالانه باشد درآمد مشمول مالیات عددی مثبت می‌باشد.

۶- سپس درآمد مشمول مالیات را در جدول مالیات حقوق سال ۹۶ می‌بریم و مالیات متعلقه سالانه هر فرد را محاسبه می‌نماییم؛ بدین‌صورت که اگر درآمد مشمول مالیات فرد کمتر از ۷ برابر معافیت مالیاتی سالانه یعنی ۱،۸۲۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال بود با نرخ ۱۰% و اگر بیشتر از عدد مذکور بود نسبت به مازاد آن با نرخ ۲۰% مالیات محاسبه می‌گردد. نکته بسیار مهمی که در اینجا مطرح می‌باشد این است که در جدول مالیات حقوق سال ۱۳۹۶معافیت مالیاتی سالانه حقوق مبلغ ۲۴۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال و ۷ برابر آن مبلغ ۱،۶۸۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال ذکرشده است که این اعداد مبنای محاسبه حقوق ۱۲ ماهه هستند و در اینجا کاربردی ندارند زیرا درآمد مشمول مالیات سالانه در لیست ما شامل عیدی است و باید بر مبنای ۱۳ ماه حساب گردد و نه ۱۲ ماه.

۷- بعد از محاسبه مالیات متعلقه باید مبلغ مالیات‌های پرداختی بابت هر پرسنل طی سال را بدست آوریم. برای این کار باید به نرم‌افزار مالیات حقوق و یا لیست‌های ماهانه حقوق مراجعه نماییم و کل مالیات‌های پرداختی برای هر فرد را از فروردین تا اسفند باهم جمع نماییم.

۸- سپس جمع مالیات پرداختی طی سال را از مالیات متعلقه که دربند ۶ محاسبه کردیم کم کنیم تا مالیات عیدی بدست آید.

۹- برای محاسبه خالص عیدی دریافتی پرسنل باید ناخالص عیدی فرد را از مالیات بدست آمده کسر نماییم.

روش غلط محاسبه مالیات عیدی:

در این روش که بسیار هم رایج می‌باشد و از روش صحیح محاسبه مالیات عیدی بسیار ساده‌تر و کوتاه‌تر می‌باشد سقف معافیت مالیاتی ماهانه یعنی۲۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال را از مبلغ ناخالص عیدی کسر می‌کنیم و مابه تفاوت آن را به جدول مالیات حقوق می‌بریم.

نکته بسیار مهم: روش غلط محاسبه مالیات عیدی سبب می‌گردد مالیات عیدی پرسنل بیشتر محاسبه گردد و علاوه بر غلط بودن این روش و موردقبول نبودن آن، باعث زیان رساندن به پرسنل و کسر مالیات اضافی از ایشان می‌شود

***

مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یک سال در واحد یا کارگاه مربوطه مشغول به کار بوده‌اند، به مأخذ ۶۰ روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه می‌شود.

فرمول محاسبه مبلغ عیدی به نسبت تعداد ماه کارکرد با در نظرگرفتن حداقل مزد ماهیانه ۹۲۹ هزار ۹۳۱ تومان (مصوب شورای عالی کار): مزد ماهیانه ضربدر ۲ تقسیم بر ۱۲ ضربدر تعداد ماه کارکرد.